Metformin

METFORMİN NEDİR?

1922 senesinde Emil Werner ve James Bell tarafın­dan bulunan Metformin, 35 sene süresince araştır­ma amacıyla kullanılmıştır­­. 1950 senesinde Flipinlerde Eusebio Y­. Garcia tarafın­dan İnfluenza tedavisi maksadıyla kullanılmakta iken  ilacın kan şekeri düşüren  tesiri izlemlenmiş, Garcia ilacın antiviral (virüslere karşı etkili), antimalaryal (sıtmaya etkili), antipiretik (ateş düşürücü) tesiri ile alakalı yazılar yayınlamıştır­­. Sonrasın­da Fransa’da Dr­.Jean Sterne 1957 senesinde Aron laboratuvarındaki çalışmaların­da şeker düşürücü etkisi­ni araştırmış ve sonra­sı ilk defa diyabet tedavisinde kullanımına başlanmıştır­­. İsmine Glucophage (gkukoz yiyici) denilmiştir­­. İlaca 1958 senesinde İngiltere'de 1972'de Kanada'da müsaade edilmiş ve 1994 senesinde FDA (Amerika İlaç Düzenleme Dairesi) müsaade etmiş, 1995 senesin­den  başlayarak ABD ve bütün dünyada çok sık diyabetin tedavisinde kullanımına başlanmıştır­­.

Metformin hangi bitkiden  sentez edilmiştir?
Biguanid grubu ilaç olan metformin, Galega officinalis adındaki bitki ekstresin­den  sentez edilmiştir­­.

Metformi­nin etki mekanizma­sı nedir?
Karaciğerde üretilen  glukoz miktarını azaltır bunun neticesin­de insülin duyarlılığını fazlalaştırır, perifer dokular­da (kas ) kan şekeri­nin kullanımını fazlalaştırır, serbest yağ asidi miktarını fazlalaştırır­­. Hc membranın­da CAMP kinaz enzimi­ni aktivitesi­ni fazlalaştırır­­. İnsülin direnci­ni düzeltir­­.

Metformin hangi hastalıkların tedavisinde kullanılmaktadır?
İnsülin Direnci
Prediyabet (Bozulmuş açlık glikozu ve bozulmuş glikoz toleransı)
Tip 2 Diyabet
Alkole bağlı olmayan karaciğer yağlanması
Polikistik Over Sendromu
Prematür Puberte

Tip 2 Diyabette kullanılışı nasıldır?
Şişman Tip 2 Diyabetlerin tedavisinde kullanılır. Hastaların 10 yıl boyunca izlendiği bir çalışmada başka ilaçlara göre diyabetin komplikasyonları­nın oluşmasına daha fazla engel olduğu görülmüştür­. Sulfanilüre grubu ilaçlara göre daha az kan şekeri­ni düşüren  etki göstermiştir­­. Kilo aldırıcı tesiri yoktur, kilo verdirebilir ­. Kilo verdirici tesiri insülin direnci­ni azaltmasın­dan ve bulantı gibi yan tesirlerin­den  ötürü ola­bilir )­.

Prediyabette (gizli şeker) kullanımı nasıldır?
Diyabet önleme çalışmasın­da yaşam tarzı değişiklikleri­nin diyabet oluşmasını yüzde 58, metformi­nin diyabet oluşmasını yüzde 31 azalttığı görülmüştür­.

Polikistik Over Sendromu'nda kullanılışı nasıldır?
Polikistik Over Sendromu hastası olanların büyük bir kısmın­da insülin direnci olur. Buna bağlı olarak PKOS (Polikistik Over Sendromu) hastası olanların yüzde 15'inde Tip 2 Diyabet (Şeker Hastalığı) gelişebilir­­. İnsülin direnci­ni düzeltici tesiri ötürüyle Polikistik Over Sendromu tedavisinde 1994'den  beri kulanılmaktadır­­.

Metformin başka hastalıklar­da tesirleri varmı?
Antipsikotik ilaç kullananlar­da kilo alımını azalttığı , pankreas kanserin­den  koruduğu, kolon ve meme kanserinde faydalı tesirleri olduğu ile alakalı çalışmalar mevcut­.

Hangi hallerde kullanılmama­sı gerekmektedir?
Böbrek hastalıklarında, karaciğer ve akciğer hastalığında, kalp yetersizliği bulunanlar­da, laktik asidozda, nontrast madde kullanılacak görüntülemelerden  evvel metformin kesilişi tavsiye edi­lir­­.

Metformin yan etkileri ne ola­bilir?
GİS rahatsızlıkları (bulantı, gaz, ishal gibi) yapa­bilir. Düşük dozlarla başlanılıp kademeli arttırıldığın­da şikayetler en aza indirgenmektedir­­. Uzun müddet kullanımında vitamin B12 eksikliği yapa­bilir­­. Damar içinden kontrast kullanılışı gerektiği zaman, cerrahi ve anestezi gerektiren  hallerde geçici olarak ara vermek gerekir­­.